[:es]

En el año 2004 pisé territorio mozambiqueño por primera vez. Venía de Zimbabue con un amigo. Nos encontrábamos viajando por el África Austral, guía de viaje en mano, inmersos en una aventura de estas que solo se viven una vez en la vida. El destino hizo que un buen amigo y yo nos encontrásemos con 3 meses por delante, sin trabajo y con algo de dinero para cumplir uno de nuestros sueños de la infancia. Viajar a África.

Blog - Fundación KhanimamboMuchas veces habíamos fantaseado con la idea de vivir en este continente. En una cabañita en la playa, bajo la sombra de la palmera, tocando los tambores y disfrutando de los placeres del trópico. Esto decíamos bajo hipnóticos riffs de música jamaicana. Inocente, yo pensaba que en África se debía vivir muy bien. La tierra prometida. Porque lo decía Bob Marley.

Aquél verano de 2004 en Zimbabue expropiaban a diario propiedades de terratenientes que automáticamente pasaban a manos del gobierno de Mugabe y que este se encargaba de “redistribuir” entre familiares y amigos. El ambiente estaba enrarecido. Las noticias daban cuenta de las personas que morían defendiendo sus tierras. En Bulawayo nos robaron nada más llegar y en casi todos los trayectos en autobús acabábamos defendiéndonos de las críticas de otros pasajeros.

Como no nos sentíamos a gusto, decidimos salir del país para seguir avanzando. Así llegamos a Mozambique. Lo primero que nos sorprendió gratamente fue la calidez y la alegría con que nos recibió el pueblo mozambiqueño, en total contraste con la semana que dejábamos atrás. A simple vista, Mozambique se parecía mucho más a nuestro ideal preconcebido de África y tanto nos gustó que decidimos pasar el resto de nuestro viaje allí. Dos meses en total.

Para mí, aquél fue un viaje iniciático. Y fue en Mozambique donde descubrí que de Áfricas hay muchas -todavía no había leído Ébano-. También fue el viaje en el que me encontré a mí mismo, pero esto ya es otra historia.

Blog - Fundación Khanimambo

Lugar bonito de Mozambique

Casi diez años después, por suerte, la idea que tengo del país poco tiene que ver con aquella imagen idílica de antes. He tenido oportunidad de conocer de cerca muchos aspectos del día a día, de la sociedad, que a ojos de un turista suelen pasar desapercibidos. Y siento que todavía me queda mucho que entender.

Uno acaba por cumplir una de sus fantasías de juventud, vivir en África, pero a fuerza de romper clichés que poco o nada tenían que ver con la realidad. A cambio de destrozar falsos mitos. Para empezar, ¿qué es África?, ¿tan simpática es su gente?, ¿es verdad que los africanos necesitan poco para ser felices? Dejando de lado la generalización, que es patética, ¿cuantas cosas llegué a creerme? Como la equivocada idea de que en los países africanos hay más corrupción que en los acomodados europeos. A día de hoy me da la risa, por no llorar, claro.

De otro modo -sin romper esos clichés- no tendría ningún sentido mi día a día en Xai-Xai, y me sería muy difícil percibir qué sucede aquí. A veces pasamos por enclaves turísticos del país y me sorprende mucho lo poco que algunos extranjeros que ahí residen conocen sobre la sociedad mozambiqueña, sobre su historia, sus inquietudes. En cierto modo pienso que quizás estos extranjeros también están aquí para cumplir sus sueños, aunque la impresión que dan algunos es que han perdido el Norte. O mejor dicho, siguen en el Norte, y soy yo, quien lo pierde día tras día introduciéndome de lleno en el Sur.

[:en]

I stepped on Mozambican territory in 2004 for the first time, after visiting Zimbabwe with a friend. We were on a trip around Southern Africa, with our travel guides in our hands and living a once in a lifetime adventure. Fate made me and my friend run into each other with 3 free months ahead, jobless and with some money to make our childhood dreams come true: a trip to Africa.

máscara de Zimbabwe

Mask from Zimbabwe

As children we would often daydream about living in that continent, in a small cabin on the beach, under the shade of a palm tree, playing drums and enjoying the pleasures of a tropical life. We would say this while listening to Jamaican music. As an innocent boy, I thought life should be pretty good in Africa. The Promised Land. Because Bob Marley said so.

In that summer in Zimbabwe back in 2004, lands were being expropriated from landowners every day. These lands would automatically become propriety of Mugabe’s government, which would “redistribute” it among family and friends. The atmosphere was tense. News showed people who died defending their land. We were robbed as soon as we arrived to Bulawayo and we were criticized in almost every bus we took.

Since we didn’t feel comfortable, we decided to leave the country to go on with our trip. And that is when we arrived in Mozambique. First of all, we were pleasantly surprised by how warmly and happily the Mozambican people welcomed us, which was a huge contrast with the previous week’s experience. At first sight, Mozambique was more similar to our preconceived idyllic idea of Africa and we liked it so much that we decided to stay there for the rest of our trip. Two months in total.

For me, it was a start trip. It was in Mozambique were I discovered that there are many different “Africas” – I hadn’t read The Shadow of the Sun yet -. It was also the trip in which I found myself, but that is another story.

casa en Quissanga, Mozambique

Idyllic place in Mozambique, 2004

Luckily, almost ten years later, my idea of this country has not much to do with that previous idyllic image. I have had the opportunity to get to know closely numerous aspects of Africa’s daily life and its society that go unnoticed by tourists. And I feel I have still a lot to understand.

In the end I am living one of my youth dreams, to live in Africa, but after breaking clichés and false myths that had nothing or little to do with reality. To begin with, what is Africa?; are its people so friendly?; is it true that Africans need little to be happy?. Leaving pathetic generalizations aside, how many things did I actually believe? One of them was the wrong idea that in African countries there is more corruption than in the well-off European countries. It makes me laugh nowadays. Because, of course, I’d rather laugh than cry.

Without breaking such clichés and myths my life in Xai-Xai wouldn’t make any sense and it would be really hard for me to truly understand what happens here. Sometimes, we go through touristy areas and I am very surprised at how little knowledge some foreigners who live here have about the Mozambican society, its history and its concerns. In a way I think that maybe these foreigners are here to live their dreams as well, although the impression some of them give is that they have lost their direction. Or, in other words, they are still in the North and maybe it’s me who everyday keeps on losing my direction going deeper into the South.

[:pt]

No ano 2004 pisei o território moçambicano pela primeira vez. Eu vinha de Zimbábue com um amigo. Estávamos viajando pela África austral, guia de viagem em mão, imersos numa aventura dessas que só se vivem uma vez na vida. O destino fez que um bom amigo e eu estivéssemos com 3 meses pela frente, sem emprego e com algum dinheiro para realizar uns de nossos sonhos da infância. Viajar para África. 

máscara de Zimbabwe

Máscara de Zimbabwe

Muitas vezes tínhamos fantasiado com a ideia de morar nesse continente. Numa cabana na praia, sob a sombra da palmeira, tocando os tambores e curtindo os prazeres do trópico. Isto falávamos sob hipnóticos riffs de música jamaicana. Inocente, eu pensava que na África se devia viver muito bem. A terra prometida. Porque o dizia Bob Marley. 

Aquele verão de 2004 em Zimbábue expropriavam diariamente as terras dos proprietários que automaticamente passavam às mãos do governo de Mugabe e ele «redistribuía» entre familiares e amigos. O ambiente estava estranho. As notícias falavam das pessoas que morriam defendendo suas terras. Em Bulawayo nos roubaram ao chegar e em quase todos os trajetos de ônibus acabávamos nos defendendo das críticas dos outros passageiros. 

Como não nos sentimos à vontade, decidimos sair do pais para seguir avançando. Assim chegamos em Moçambique. O primeiro que nos surpreendeu gratamente foi o calor e a alegria com que nos recebeu o povo moçambicano, em contraste com a semana que deixávamos para atrás. A simples vista, Moçambique parecia muito mais com nosso ideal preconcebido da África e gostamos tanto que decidimos passar o resto da nossa viagem lá. Dois meses no total.

Para mim, aquela foi uma viagem de início. E foi em Moçambique onde descobri que de África tem muitas -ainda não tinha lido Ébano-. Também foi a viagem em que me encontrei a mim mesmo, mas isto já é outra história. 

casa en Quissanga, Mozambique

Lugar idílico de Mozambique en 2004

Quase dez anos depois, por sorte, a ideia que tenho do país pouco tem a ver com aquela imagem idílica de antes. Tive oportunidade de conhecer de perto muitos aspectos do dia a dia, da sociedade, que aos olhos do turista passam desapercebidos. E sinto que ainda falta muito que entender. 

Um acaba por realizar uma das fantasias de juventude, morar na África, mas à força de romper clichês que nada tinham a ver com a realidade. Em troca de destroçar falsos mitos. Para começar, o quê é África? Tão simpática é sua gente? É verdade que os africanos precisam de pouco para ser felizes? Deixando do lado a generalização, que é patética, quantas coisas cheguei a acreditar? Como a ideia errada de que nos países africanos há mais corrupção do que nos acomodados europeus… Hoje em dia eu rio, por não chorar, é claro. 

De outro jeito -sem romper esses clichês- não teria nenhum sentido meu dia à dia em Xai-Xai, e seria muito difícil perceber o que acontece aqui. Às vezes passamos por encraves turísticos do pais e fico surpreso pelo pouco que alguns estrangeiros que residem lá conhecem sobre a sociedade moçambicana, sobre sua história, suas preocupações. De certo modo penso que talvez estes estrangeiros também estão aqui para realizar seus sonhos, ainda que a impressão que dão alguns é de que perderam o Norte. Ou melhor dito, seguem no Norte, e sou eu, quem o perde dia após dia me introduzindo por completo no Sul.

[:ca]

L’any 2004 vaig trepitjar territori moçambiquès per primera vegada. Venia de Zimbabue amb un amic. Amb la guia de viatge, com bons «motxillers» viatjàvem per Àfrica Austral immersos en una aventura d’aquestes que només es viuen una vegada a la vida. El destí va fer que ens trobéssim amb 3 mesos sense feina i amb alguns calerons per complir un dels nostres somnis d’infància. Viatjar a l’Àfrica.

máscara de Zimbabwe

Máscara de Zimbabwe

Sovint fantasiejàvem amb la idea de viure en aquest continent. En una cabanyeta a la platja, sota l’ombra d’una palmera, tocant els tam-tams i gaudint dels plaers del tròpic. Això dèiem sota els efectes de riffs hipnòtics de música jamaicana. Innocent, jo pensava que a l’Àfrica s’hi deuria viure molt bé. La terra promesa. Perquè ho deia Bob Marley.

Aquell estiu de 2004, a Zimbabue cada dia expropiaven propietats de terratinents que automàticament passaven a mans del govern de Mugabe i aquest s’encarregava de «redistribuir-los» entre familiars i amics. L’ambient estava enrarit. Les noticies donaven fe de les persones que morien defensant les seves terres. A Bulawayo ens van robar només arribar i a quasi tots els trajectes d’autobús acabàvem defensant-nos de crítiques dels altres passatgers.

Com que no ens hi sentíem a gust, vam decidir sortir del país per continuar avançant. Així va ser que vam arribar a Moçambic. El primer que ens va sorprendre gratament va ser la calidesa i l’alegria amb la que ens rebia el poble moçambiquès, en absolut contrast amb la setmana que deixàvem enrere. A primera vista, Moçambic s’assemblava molt més al nostre ideal preconcebut d’Àfrica i ens va agradar tant que vam decidir passar-hi la resta de dies que encara ens quedaven de viatge. Dos mesos en total.

Per mi, aquell va ser un viatge iniciatiu. I va ser a Moçambic on vaig descobrir que d’Àfriques n’hi ha moltes -encara no havia llegit Ébano-.  També va ser el viatge en el qual em vaig trobar a mi mateix, però això ja és una altra història.

casa en Quissanga, Mozambique

Lugar idílico de Mozambique en 2004

Gairebé deu anys després, per sort, la idea que tinc del país poc té a veure amb aquella imatge idíl·lica d’abans. He tingut l’oportunitat de conèixer de prop molts aspectes del dia a dia, de la societat, que a ulls d’un turista acostumen a passar desapercebuts. I sento que encara em falten moltes coses per entendre.

Un acaba per complir una de les seves fantasies de joventut, viure a l´Àfrica, però a força de trencar clixés que poc o res tenien a veure amb la realitat. A canvi de destruir falsos mites. Per començar, què és Àfrica? tan simpàtica és tota la seva gent? és veritat que els africans necessiten poc per ser feliços? Deixant de banda aquest tipus de generalitzacions patètiques, quantes coses vaig arribar a creure’m? Com per exemple l’equivocada idea de que als països africans hi ha més corrupció que als acomodats europeus… A dia d’avui, em faig un tip de riure. Per no plorar, està clar.

D’una altra manera -sense trencar aquests clixés- no tindria cap sentit el dia a dia que visc a Xai-Xai i em seria molt difícil entendre el que succeeix aquí. A vegades, passem per enclavaments turístics del país i em sorprèn molt el poc que alguns estrangers que hi viuen coneixen sobre la societat moçambiquesa, sobre la seva història i les seves inquietuds. En certa manera, penso que potser aquests estrangers també son aquí per complir els seus somnis, tot i que la impressió que fan alguns es d’haver perdut el Nord. O millor dit, continuen al Nord i potser sóc jo qui el perd dia rere dia introduint-me de ple dins el Sud.

[:]